Trước đây, người ta hay nói đến phim “mì ăn liền” để chỉ dòng phim thương mại ở Việt Nam giai đoạn đầu thập niên 1990 được sản xuất nhanh chóng với nội dung dễ dãi, thiếu chiều sâu. Những tưởng cụm từ “mì ăn liền” đó chỉ dành cho dòng phim đó thì trong những năm gần đây, người ta lại thấy nó đi kèm với một loại hình giải trí khác ở Việt Nam, đó là truyện ngôn tình được sáng tác bởi các tác giả Việt. Vậy nguyên nhân nào khiến truyện ngôn tình Việt bị xem là truyện “mì ăn liền”? Cùng Vietnovel phân tích với góc nhìn khách quan và cởi mở hơn một chút nhé!

Truyện “mì ăn liền” là gì?

Nếu như trước kia, thế hệ 8X, 9X Việt thường chỉ có thể tiếp cận truyện ngôn tình Trung Quốc, thì giờ đây, theo xu thế của thời đại 4.0, độc giả Việt nhiều thế hệ cũng đã bắt đầu làm quen và yêu thích các bộ truyện ngôn tình do chính các tác giả Việt sáng tác.

Và đó là lý do mà trong mấy năm trở lại đây, nhiều bộ truyện online được viết ra từ những tác giả mạng ở Việt Nam đã được độc giả khắp nơi giới thiệu, gửi link cho nhau để cùng nhau đọc và bình luận. Tuy đã phát triển về số lượng, nhưng chất lượng truyện ngôn tình Việt thì vẫn còn rất nhiều tranh cãi. Nhiều người còn cho rằng đây chỉ là thể loại truyện “mì ăn liền” mà thôi. Vậy truyện “mì ăn liền” là gì?

Mì ăn liền vốn là món ăn nhanh gọn và tiện lợi, được nhiều người sử dụng, song khi được hỏi mì ăn liền có phải là món chúng ta nên ăn thường xuyên thì chắc chắn nhiều người sẽ lắc đầu, thậm chí còn phản đối kịch liệt. Thế nên nếu mì ăn liền chỉ là món ăn cứu đói nhất thời, phim “mì ăn liền” được sản xuất nhanh vội, thì truyện ngôn tình Việt trong mắt nhiều người cũng chỉ là món giải trí nhất thời, được sáng tác gấp cho kịp thời hạn, nội dung thiếu chiều sâu. Và mọi người tìm đọc chúng dễ dàng và tiện lợi bằng chiếc điện thoại thông minh ngay trên tay mình.

Nguyên nhân khiến truyện ngôn tình Việt bị xem là truyện “mì ăn liền”?

Có nhiều nguyên nhân khiến truyện ngôn tình Việt bị xem là thể loại “mì ăn liền”. Ở đây xin liệt kê một vài nguyên nhân nổi trội:

- Truyện ngôn tình Việt dễ viết, dễ đọc

Giống như đa số truyện ngôn tình của các nước khác, nhiều bộ truyện ngôn tình Việt Nam cũng tương đối dễ đọc dễ viết, vậy nên, nhiều độc giả khi “nhảy vào hố nào đó” cũng không phải mất công nghiền ngẫm để tìm ý tứ sâu xa mà chỉ đơn thuần là đọc để giải trí, tìm sự thư giãn nhất thời. Họ đọc xong sẽ quên ngay, và khi đọc hết bộ truyện này thì sẽ nhờ cộng đồng mạng giới thiệu cho bộ khác, cứ như vậy…

Nên để đáp ứng nhu cầu đọc nhanh này thì người sáng tác buộc phải viết nhanh hơn so với tốc độ thông thường. Kết quả tất yếu là không phải bộ truyện ngôn tình nào cũng hay và đạt chất lượng nhất định, còn những bộ truyện dở thì càng ngày càng nhiều thêm lên và góp phần khiến cho nhiều người đánh giá thấp thể loại này hơn. Một số người còn thẳng thừng cho rằng truyện ngôn tình Việt chỉ là truyện “mì ăn liền”, không cần phải suy xét thêm gì.

- Ngôn ngữ trong truyện ngôn tình Việt chưa chuẩn

Do tuổi đời còn trẻ, kinh nghiệm viết lách chưa nhiều nên truyện ngôn tình Việt phát hành trên mạng được coi là bước tiếp cận đầu tiên của những cây bút đam mê sáng tác hiện nay. Nhưng cũng vì nguyên nhân này nên đa số các tác phẩm ngôn tình Việt đều không chuẩn về ngữ nghĩa hay văn phong tiếng Việt.

Nhiều bộ truyện được các tác giả Việt bắt chước nguyên xi phong cách, ngôn ngữ, bối cảnh của truyện ngôn tình các nước như Hàn, Trung, Nhật, và cả Âu Mỹ để viết ra. Vì thế một số bậc phụ huynh đã cấm con cái đọc thể loại truyện này, bởi họ sợ con trẻ bị ảnh hưởng xấu đến quá trình học và sử dụng tiếng Việt hằng ngày, không chỉ đối với văn viết mà còn cả văn nói của chúng nữa.

Những tranh cãi về truyện thuần Việt trong văn học mạng, bao giờ cho đến hồi kết?

- Truyện ngôn tình Việt có nhiều cảnh 18+ không cần thiết

Vì là truyện phát hành trên mạng, không qua cơ quan kiểm duyệt nào nên để thu hút lượt view, nhiều tác giả đã chọn thủ thuật thêm hoặc mô tả chi tiết các cảnh 18+ cho truyện của mình. Thật ra, đây được coi là thủ thuật chung của đa phần các tác giả mạng trên thế giới chứ không chỉ riêng các tác giả Việt Nam, nhưng thêm hoặc tả những cảnh này như thế nào để truyện hấp dẫn và lôi cuốn người đọc thì không phải ai cũng làm được.

Và khi tác giả thêm cảnh 18+ không cần thiết và mô tả quá phản cảm thì lượt view không những thấp hơn mà truyện của họ cũng bị độc giả drop nhanh hơn. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến truyện ngôn tình Việt bị chỉ trích về chất lượng.

- Truyện ngôn tình Việt cổ xúy lối sống gấp và hời hợt của một bộ phận giới trẻ ngày nay

Nhiều bạn trẻ hiện nay thừa nhận rằng mấy cuốn truyện ngôn tình Việt với văn phong gần gũi, ý tứ rõ ràng thì “dễ tiêu” hơn là những bộ truyện kinh điển với tầng tầng, lớp lớp ý nghĩa sâu xa và với kinh nghiệm sống chưa sâu, các bạn ấy phải mất nhiều thời gian suy ngẫm thì may ra mới thẩm thấu được phần nào đó. Nhưng đọc một bộ truyện để giải trí mà phải đợi ngẫm nghĩ thì mới hiểu được chút chút thì có phải là mất công và vất vả quá không?

Chưa kể với tốc độ ra chương mới hàng ngày, thậm chí là hàng giờ cho kịp deadline của một số tác giả Việt gần đây thì nhiều độc giả trẻ chọn cách đọc lướt đọc vội để nhanh chóng biết được các tình tiết tiếp theo nhằm thỏa mãn trí tò mò của bản thân, chứ không quan trọng là mình đã cảm nhận được hết cái hay, cái đẹp của những chương trước hay chưa. Và bởi không cảm nhận được hết những ý nghĩa sâu xa của bộ truyện nên khi đánh giá nó, nhiều bạn cũng chỉ đưa ra những nhận xét qua loa đại khái mà thôi. Đây là cũng là một yếu tố khiến nhiều người đinh ninh cho rằng truyện ngôn tình Việt chỉ xứng danh “mì ăn liền”, không hơn không kém.

Làm thế nào để truyện bạn sáng tác không trở thành truyện “mì ăn liền”?

Lời kết

Trước đây, khi mới ra đời, truyện ngôn tình Trung Quốc cũng vấp phải các làn sóng chỉ trích vì cho rằng loại hình văn học mạng này chỉ là tự phát của một bộ phận tác giả trẻ thiếu kinh nghiệm sống cũng như khả năng viết lách kém cỏi, không thể cạnh tranh được với các tác giả của dòng văn học chính thống.

Tuy nhiên, sau nhiều năm không ngừng phát triển và mở rộng, nhiều tác phẩm truyện ngôn tình Trung Quốc đã bước ra khỏi thế giới mạng khi được xuất bản thành sách giấy và tái bản nhiều lần, thậm chí là được dịch ra nhiều thứ tiếng ở nhiều quốc gia trên thế giới. Nhiều cuốn còn được chuyển thể kịch bản và dựng thành phim, không chỉ truyền hình mà còn cả phim điện ảnh nữa. Những thành công này đã tạo tiền đề cho truyện ngôn tình Trung Quốc mở rộng và vươn xa như ngày hôm nay.

So với những năm trước, truyện ngôn tình Việt đã phát triển hơn, nhưng đây vẫn là thể loại truyện còn khá mới mẻ đối với đa phần độc giả Việt Nam. Vì vậy, để các tác phẩm ngôn tình Việt có được chỗ đứng vững chãi hơn và nhận được cách đánh giá khách quan hơn thì có lẽ phải đợi thêm một thời gian nữa. Và trong lúc đó, nếu phía tác giả cần chú ý trau dồi bản thân để cải thiện thêm khả năng sáng tác của mình trong từng tác phẩm thì phía độc giả cũng phải có trách nhiệm khi đưa ra những nhận xét đối với những truyện mình đã đọc, hay chưa đọc.

Mì ăn liền là món ăn nhanh và tiện thì truyện ngôn tình Việt cũng là thể loại truyện phù hợp để độc giả chọn đọc giải trí thuần túy. Ít nhất là nó có thể giúp người đọc được thư giãn ngay sau những giờ học tập và làm việc căng thẳng, đó là chưa kể nó còn làm cho tâm hồn họ trở nên phong phú và tươi mới hơn. Có rất nhiều loại mì ăn liền, có loại mì ngon thì cũng có loại mì dở, truyện ngôn tình cũng có rất nhiều thể loại truyện với nhiều cách viết khác nhau, có truyện hay thì cũng có truyện dở. Vì vậy, nếu phải đưa ra nhận xét thì xin mọi người hãy nhận xét công tâm hơn một chút, đừng “quơ đũa cả nắm” mà trở nên phiến diện đối với dòng văn học vẫn còn rất non trẻ này ở Việt Nam.

Đừng quên LIKE và FOLLOW Fanpage Vietnovel Origin và Nhóm tác giả Tinh Hội để cập nhập thông tin về việc viết lách và sáng tác các bạn nhé!